(Aircraft Maintenance)
رشته تعمیر و نگهداری هواپیما
با گسترش صنعت هوایی در جهان ، مهمترين مسئله براي کارخانه هاي هواپيماسازي و شرکتهاي هواپيمايي، پروازي ايمن و مطمئن است. اما چگونه مي توان سلامت و ايمني يک پرواز را تضمين کرد؟ يکي ازمهمترين کارها در اين زمينه، اطمينان از سلامت کامل بدنه، موتور و سيستم هاي داخلي يک هواپيما است. کاري که توسط متخصصان تعمير و نگهداري هواپيما انجام مي گيرد.
بدون شک ايمني پرواز هر هواپيما بايد تأمين گردد؛ يعني تمامي قطعات، سطوح و سيستم هاي هر هواپيما بايد از لحاظ فني در وضعيت مطلوب و سلامتي کامل باشد. براي حفظ اين سلامتي، کارخانه سازنده هر هواپيما به کمک سازمان هواپيمايي کشوري که آن هواپيما را ساخته است؛ بازرسي هاي منظمي براي هر هواپيما تنظيم کرده است و براساس آن تمام قطعاتي که لازم است در ساعتهاي معين پروازي بازرسي شود، مورد بررسي قرار گرفته و اگر ايرادي پيدا کرده باشد، در صورت امکان تعمير و در غير اين صورت تعويض مي شود. اين برنامه ريزي تعمير و تعويض قطعات هواپيما به صورت منظم انجام مي گيرد.
براي مثال قطعه اي پس از 100 ساعت پروازي و قطعه اي ديگر پس از 500 ساعت پروازي بازرسي مي شود البته افرادي مي توانند به طور منظم، کار تعمير و تعويض قطعات را انجام دهند که هواپيما را خوب شناخته و با اجزاي آن و سيستم هاي آلات دقيق هواپيما آشنا بوده و بدانند که موتور هواپيماهاي مختلف، متفاوت است. از همين رو اين تخصص نياز به اطلاعات آکادميک و دانشگاهي دارد. اطلاعاتي که در رشته تعمير و نگهداري هواپيما بدست مي آيند . اين رشته به خصوص در کشور ما اهميت ويژه اي دارد زيرا ما هنوز از نظر سازندگي در حد مطلوبي نيستيم و بيشتر به امر تعمير و نگهداري هواپيما مي پردازيم. به همين دليل از 60 سال پيش که اولين هواپيما در فرودگاه قلعه مرغي به زمين نشست، تخصص تعمير و نگهداري هواپيما از اهميت فوق العاده اي برخوردار است.
ماهيت
دانشجويان رشته تعمير و نگهداري هواپيما در دانشگاه در چهار بخش، اطلاعات پايه را کسب مي کنند که اين چهار بخش عبارتند از:
1. زبان انگليسي، زيرا اکثر کتب درسي اين رشته به زبان انگليسي است.
2. دانش عمومي و پايه، شامل: فيزيک، مکانيک، ترموديناميک و …
3. دانش تخصصي، شامل: آئروديناميک، موتور جت، موتور پيستوله، بدنه هواپيما، سيستم هاي هواپيما و …
4. کارگاه هاي تخصصي که شامل دروس عملي درس هاي تخصصي مي شود؛
با توجه به اهمیت و نقش ویژه قوانین و مقررات ایمنی و حقوقی هواپیمایی کشوری، واحد استاندارد پرواز که زیر مجموعه ای از سازمان هواپیمایی کشوری است، در این راستا قوانین را صادر کرده و بر عملکرد شرکت های هوایی و از جمله واحد های فنی و تعمیرات شرکتهای هواپیمایی نظارت دارد. بدین منظور صدور گواهینامه های تخصصی B1 , B2، همانند خلبان ها و کنترلرهای ترافیک هوایی و دیسپچرها توسط این واحد بعد از قبول شدن در مراحل آزمون، صادر می گردد.
دوره تعمیرونگهداری حدود دو سال و در قالب 2700 ساعت می باشد. دانشجویان در طول این دوره دروس تخصصی و عملی را گذرانده و پس از گذراندن دوره فوق و کسب قبولی به دفتر گواهینامه ها و امتحانات سازمان هواپیمایی کشوری معرفی می گردند و بعد از قبولی در آزمون کتبی و شفاهی که در آن محل انجام می گیرد موفق به دریافت گواهینامهB1 یا B2 از سازمان هواپیمایی کشوری می گردند و پس از آن می توانند به عنوان
تکنسین تعمیر و نگهداری هواپیما
در بخشهای مختلف فنی ایر لاین ها می توانند مشغول به کار گردند.
براي مثال يک متخصص تعمير و نگهداري هواپيما امکان دارد براي تخصص موتور بوئينگ 747(Boeing747) يا بدنه ايرباس(Airbus) و موارد ديگر به هواپيمايي کشوري معرفي شود و در صورتي که در اين آزمون موفق گردد به او مدرک تخصصي داده مي شود و براساس اين مدرک مي تواند به هواپيمايي که در آن تخصص پيدا کرده است، اجازه پرواز دهد و از لحاظ فني صلاحيت پرواز هواپيماي مورد نظر را تأييد نمايد.
فردي که کار تعمير و نگهداري هواپيما را انجام مي دهد اگر با مباني اوليه طراحي آشنا باشد، در کار خود موفق تر خواهد شد و همين امر دليل اصلي تدوين و اجراي رشته مهندسي تعمير و نگهداري هواپيما است.
رشته تعمير و نگهداري هواپيما، اصول طراحي و ساخت، بازسازي و تعمير و نگهداري قسمت هايي از صنايع هواپيما سازي، هلي کوپتر سازي، موشکي و صنايع مشابه را آموزش مي دهد.توانايي هاي مورد نياز و قابل توصيه متخصص تعمير و نگهداري هواپيما را مي توان پزشک هواپيما دانست . چون همان طور که پزشک بايد بدن انسان را کاملاً بشناسد، يک متخصص تعمير و نگهداري هواپيما نيز بايد تمام اجزاي هواپيما را بشناسد تا اگر مشکلي پيش آمد، متوجه شود که اين مشکل مربوط به کدام قطعه است و با تعمير يا تعويض قطعه مورد نظر، ايمني يک پرواز را تضمين کندو از همين رو دانشجوي اين رشته بايد خلاقيت، پشتکار و علاقه فراوان به کارهاي فني داشته باشد تا بتواند دروس متفاوت و متنوع اين رشته را با موفقيت مطالعه کرده و در نهايت متخصص توانمندي شود.
دانشجوي رشته تعمير و نگهداري هواپيما بايد به رياضيات و فيزيک و مکانيک علاقمند بوده و استعداد و شم فني داشته باشد. در ضمن دانشجويي که به فکر پشت ميز نشيني و کاري تميز و مرتب و خارج از محيط کارگاه باشد، در اين رشته موفق نخواهد شد. حتي مهندس اين رشته بايد لباس کار بپوشد و از کارهاي بسيار ساده کارگاه ، حتي شستن قطعات هواپيما شروع کند و به تدريج مطالب را فرا بگيرد. بدون اين که از کار کردن و فعاليت در کارگاه ابايي داشته باشد.
آينده شغلي و بازار کار
يک متخصص تعمير و نگهداري هواپيما براي شرکت هاي حمل و نقل هوايي و کارخانجات تعمير اساسي موتور و بدنه هواپيما ارزش بسيار زيادي دارد زيرا چنين فردي بسياري از اوقات مي تواند با تعمير يا تعويض يک قطعه کوچک و ارزان از تعمير و تعويض قطعه اي گران و هزينه بر جلوگيري کند.
يک متخصص خوب تعمير و نگهداري هواپيما براي شرکت هاي حمل و نقل هوايي از نظر دلاري و ارزي بسيار مفيد است ؛ زيرا گاه به جاي تعويض يک قطعه مثلا هزار دلاري با تنظيم و تعويض يک قطعه کوچک که شايد 2 دلار بيشتر ارزش نداشته باشد، مي تواند قطعه مورد نظر را براي استفاده در هواپيما آماده سازد. از سوي ديگر امروزه يک هواپيما بين 100 تا 200 ميليون دلار ارزش دارد و حفظ و نگهداري صحيح يک هواپيما براي استفاده در خطوط هوايي اهميت بسيار زيادي دارد و مهمتر از آن حفظ جان و مال مسافريني است که حمل و نقل آنها توسط هواپيما انجام مي گيرد. از اين رو يک متخصص ماهر و با تجربه تعمير و نگهداري هواپيما به ويژه اگر مدرک تخصصي در زمينه بدنه يا موتور هواپيمايي خاص داشته باشد، نه تنها در ايران بلکه در سطح بين المللي فردي باارزش است و روي آن حساب مي کنند.
تعداد اندکي از فارغ التحصيلان تعمير و نگهداري هواپيما جذب سازمان هواپيمايي کشور مي شوند چون سازمان هواپيمايي ناظر و کنترل کننده اين صنعت است و بازار کار وسيعي براي فارغ التحصيل اين رشته ندارد اما شرکت هاي حمل و نقل هوايي مثل آسمان، هما، کيش اير ، ماهان و … و همچنين شرکت هاي تعمير اساسي موتور و بدنه هواپيما مثل صنايع هواپيمايي ايران (صها)، هلي کوپتر سازي پنها و هواپيماسازي ايران هسا(Hesa) ، فارسکو (FarsCo) و بعضي از شرکت هايي که کارهاي جنبي در زمينه تعمير و نگهداري موتور و بدنه هواپيما انجام مي دهند، مراکز اصلي جذب فارغ التحصيلان اين رشته هستند. از سوي ديگر تعدادي از فارغ التحصيلان با توجه به اطلاعات خوبي که در زمينه مکانيک و الکترونيک دارند، جذب کارخانه ها و شرکت هاي ديگر مثل ايران خودرو مي شوند و در کل مي توان گفت که هيچ يک از فارغ التحصيلان توانمند اين رشته بيکار نمي مانند.
نرم افزار ویندوزی شبیه ساز آزمون میعادگاه هوانوردی
اپلیکیشن دیکشنری هوانوردی و هوافضای چکاوک
دانلود نسخه اندروید شبیه ساز آزمون خلبانی و تعمیرونگهداری هواپیما و اویونیک
